شیر برقی چیست؟

یکی از انواع شیر‌‌های صنعتی که در حال حاضر در صنایع گوناگون برای تنظیم و مدیریت جریان‌‌های مایع مورد استفاده است شیر برقی یا شیر الکتریکی نام دارد.
در ساختار شیر برقی به منظور قطع و وصل نمودن جریانات جاری از نیروی مغناطیسی کمک می‌گیرند. یک سلونوئید یا همان هسته مرکزی به همراه سیم پیچ در داخل این شیرها موجود می باشد.

در واقع چگونگی حرکت سلونوئید و کنترل آن به واسطه نیروی الکترومغناطیسی که از طریق عبور برق ایجاد می‌شود می شود امکان پذیر است.

در حال حاضر این محصول به دلیل قابلیت کنترل از راه دور و دقت و تنظیم بسیار بالا ،در صنایع گوناگون کاربردهای زیادی دارد.

●شیر برقی چیست؟

احتمالاً همگی ما در دوران مدرسه با مفهوم الکترومغناطیس آشنایی پیدا کرده‌ایم به این شکل که به منظور ساختن یک آهنربا الکتریکی از یک سیم پیچ و جریان برق کمک می گرفتیم.
امروزه شیر برقی به شیوه همین آزمایشات ساده فیزیکی طراحی و تولید می شوند.

اصلی‌ترین بخش شیر برقی قطعه سلونوئید که در مرکز آن قرار می گیرد می باشد که سوزنی شیراز داخل آن عبور داده می شود. سیم پیچ شیر دورتادور سلونوئید را احاطه کرده‌اند.

با اتصال جریان در سیم پیچ ،قرقره یا سلونوئید به منظور هسته این آهنربای الکتریکی کار می کند.
در این شرایط جریانات به شکل خطی اتفاق افتاده و سوزنی شیر به جریان افتاده و حرکت می کند.

از جمله فواید شیر برقی در مقایسه با شیرهای دستی و مکانیکی قابلیت تنظیم و کنترل آنها از فواصل دور می باشد ،به این صورت که از مسیرهای طولانی با برقرار نمودن جریان الکتریسیته امکان باز و بسته کردن شیر فراهم می شود.

از دیگر نکاتی که در رابطه با این شیر‌‌های الکتریکی می توان نام برد ، سرعت بالای پاسخ دهی این شیرها با توجه به تغییر و تحولات احتمالی در جریانات می باشد. با توجه به این در صورت نصب و راه اندازی این نوع شیر‌‌ها قابلیت کنترل و تنظیم جریان سیال امکان پذیر خواهد بود.

●اجزای تشکیل دهنده شیر برقی:

شیر برقی دارای ساختمان ظاهری نسبتاً ساده ای هستند ،اما در قسمت‌های داخلی این شیرها بخش‌هایی تعبیه شده است که در زیر به توضیح مختصری درباره اجزای متشکل آن می پردازیم:

_قسمت رویه و بدنه شیر که به طور معمول از جنس فولاد ضد زنگ تولید می شود

_ بخش ورود و خروج ماده ی جریان یافته یا سیال ها

قسمت سیم پیچ که به وسیله سیم هایی از جنس مس با روکش‌‌های لاکی تولید می شوند. این روکش‌‌های لاکی در سیم پیچ به منظور یک عایق عمل می کند و سیم را از خوردگی ،رطوبت و سایر آسیب‌‌ها در امان نگه می دارد.

سلونوئید و یا بخش اصلی شیر برقی که دارای یک قاب به شکل ورقه هایی از جنس فولاد تولید شده و در شرایط متصل شدن جریان الکتریسیته به شکل یک آهنربا عمل می کند. این قطعه به عنوان قاب اصلی سیم پیچ با نام سلونوئید شناخته شده است.

بخش سوزنی و فنر:در این شیر برقی وظیفه قطع و وصل نمودن جریانات به عهده یک میله سوزنی شکل فنری که در هسته شیر و سلونوئید قرار دارد می باشد.

●مراقبت و نگهداری:

در شیر برقی به دلیل عبور و مرور جریانات الکتریسیته از داخل سیم پیچ محافظت نمودن از این محصول از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
به ویژه اینکه از سلونوئید ولو در حساس ترین قسمت‌‌های صنعت به کار می‌گیرند.
با توجه به این در صورت ایجاد هرگونه اختلال در شیر الکتریکی خسارات غیر قابل جبرانی را در کل مراحل تولید ایجاد می نماید. از این رو به منظور مراقبت و حفاظت از این محصول باید در طراحی و تولید آن نکاتی را در نظر گرفت و رعایت نمود.

_ اولین نکته ای که در تولید این شیر‌‌ها باید به آن توجه نمود این است که شیر برقی باید از جنس فولاد گالوانیزه تولید شوند به شکلی که در مقابل عبور و مرور انواع سیالات وسایل عوامل محیطی مقاومت و استحکام لازم را داشته باشند.

نکته دوم که در تولید این شیرها بایستی لحاظ شود ،جنس سیم پیچ است.در واقع جنس این سیم‌‌ها به طور معمول مس می باشد ،چرا که مثل یک رسانای بسیار خوب و قابل دسترس است.

اما باید در نظر داشته باشید که عبور و مرور انواع گوناگون سیال‌‌ها مثل اسید و یا روغن‌‌های صنعتی امکان آسیب رساندن به سیم‌‌های روکش دار را هم فراهم می کند ،از این رو در لابه لای خطوط سیم که دارای روکش نیز هست از کاغذهای آغشته با روغن به عنوان عایق استفاده می شود.

_ نکته سوم در طراحی و تولید شیر برقی در رابطه با درپوش‌‌های آن می باشد.
چرا که در بعضی از اوقات به منظور کنترل جریان انواع مایع‌‌ها باقابلیت آتش سوزی و انفجار مانند ؛بنزین ، گازوئیل ،نفت و… شیر‌‌های الکتریکی را به کار می‌گیرند.

مشهود است که با ایجاد هرگونه اتصال الکتریکی امکان خطر و آسیب وجود دارد. در این صورت بایستی از یک سری سلونوئید با درپوش هایی از جنس ضد انفجار استفاده کرد.

●دسته بندی انواع شیر برقی:

در حال حاضر شیر برقی را با توجه به ظرفیت ،چگونگی و نوع پاسخ دهی ، همچنین چند سو بودن آن می توان دسته بندی نمود.

۱. در دسته بندی سلونوئید بر طبق ظرفیت ، بیشترین و کمترین فشار کاری مورد توجه واقع می شود.در واقع بیشترین فشار کاری یعنی مقدار تحمل شیر در مقابل فشار وارد شده سیال می باشد.

این میزان از ویژگی‌های شیر برقی محسوب شده و به طور معمول در هنگام خرید روی جعبه آن یادداشت شده است.

دسته بندی بر طبق نوع پاسخگویی:

تقسیم بندی انواع شیر برقی مطابق با چگونگی پاسخگویی شیر از جمله مهمترین صورت‌های دسته بندی آن محسوب می شود.
در این تقسیم بندی شیرهای الکتریکی به دو گروه کلی تقسیم می شوند.

.. شیر برقی با جریان و حرکت مستقیم که در این صورت شیر فقط امکان باز و یا بسته بودن شیر وجود دارد یعنی حساسیت شیر به گونه ای طراحی شده است که یا کاملاً بسته است و یا با حداکثر فشار ممکن جریان دارد.

دسته دیگر شیر برقی همیشه تحت کنترل و نظارت سیستمی می باشد ، یعنی بسته به میزان جریان الکتریسیته جریان سیال را کنترل و تنظیم می نماید.معمولا با افزایش شدت برق میزان خروجی سیال افزایش می یابد و در شرایط قطع الکتریسیته جریان سیال نیز قطع خواهد شد.

البته با توجه به طراحی‌‌های گوناگون این شیرها ممکن است در بعضی از شرایط این جریانات کاملاً برعکس باشد که برای بررسی مطالب بیشتر به سایتهای گوناگون سر بزنید.